พระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์

พญามังราย ( เม็งราย ) ประสูติเมื่อปีกุน พ . ศ . ๑๗๘๒ ครองเมืองเงินยางเชียงแสนแทนพญาลาวเม็ง พระราชบิดา เมื่อพ . ศ . ๑๘๐๒ ทรงพระปรีชาสามรถรวบรวมแคว้นและเมืองต่าง ๆ เข้าเป็นอาณาจักร ล้านนาไทยทรงตรากฎหมาย " มังรายศาสตร์ " ใช้ปกครองบ้านเมือง เป็นปฐมกษัตริย์ราชวงศ์มังราย สืบเชื้อสายครองเมืองเชียงใหม่ อาณาจักรล้านนาไทยต่อมาอีก ๑๗ พระองค์ สิ้นพระชนม์เมื่อ พ . ศ . ๑๘๕๔ รวมพระชนม์มายุได้ ๗๒ พรรษา

พญาร่วง ( พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ) พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัยพระโอรสองค์ที่สามแห่ง พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ทรงพระบรม เดชานุภาพมาก เมื่อพระชนมายุได้ ๑๙ พรรษา ทรงกระทำยุทธหัตถีชนะ ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอด พระเกียรติเกริกก้องไปทั่วทิศ ทรงแผ่อาณาจักรไปกว้างใหญ่ไพศาล ทรงประดิษฐ์อักษรไทย ใช้สืบมาจนถึงปัจจุบันนี้ ทรงครองราชย์ เมื่อประมาณ พ . ศ . ๑๘๒๒ สิ้นพระชนม์ราว พ . ศ . ๑๘๕๒

พญางำเมือง ประสูติเมื่อปีจอ พ . ศ . ๑๗๘๑ ปกครองเมืองพะเยาสืบต่อจากพญามิ่งเมืองพระราชบิดาเมื่อ พ . ศ . ๑๘๐๑ เมื่อทรงพระเยาว์ได้ทรงศึกษาศิลปศาสตร์ร่วมสำนักอาจารย์เดียวกับ พญาร่วง จึงเป็นพระสหายสนิทแต่นั้นมา และทรงอานุภาพ เสมอเท่าเทียมกัน ในการบริหารปกครองบ้านเมืองทรงใช้วิเทโศบายผูกมิตรไมตรีกับอาณาจักร ใกล้เคียง บ้านเมืองอยู่ร่มเย็นเป็นสุขตลอดมา สิ้นพระชนม์เมื่อ พ . ศ . ๑๘๖๑ รวมพระชนม์มายุได้ ๘๐ พรรษา

กษัตริย์ทั้งสามพระองค์ได้ทรงกระทำสัตย์ปฏิญาณดื่มน้ำสัตยาผสมโลหิตจากน้ำพระหัตถ์เพื่อเป็น ทัฬหมิตร สนิทแนบแน่น ไม่เป็นศัตรูต่อกันภายภาคหน้า ณ ฝั่งแม่น้ำอิง พญามังรายเมื่อได้ทรงสร้างเมืองเชียงรายแล้ว ต่อมาได้ทรงสร้างเมืองฝาง ตีได้เมืองหริภุญไชยจากพญายี่บาและสร้างเวียงกุมกาม ภายหลังทรงพบชัยภูมิเมืองอันเป็น มงคลเป็นที่ราบ บริเวณ แม่น้ำปิงกับเขาดอยสุเทพ จึงได้เชิญ พระสหายคือ พญาร่วง และพญางำเมืองมาร่วมปรึกษา หารือและทรงเห็นชอบร่วมกันสร้างเมืองกว้าง ๙๐๐ วา ยาว ๑๐๐๐ วา ตั้งพิธีกลปบาตฝังนิมิตหลักเมือง วันพฤหัสบดี เพ็ญเดือน ๖ พ . ศ . ๑๘๓๙ จันทร์เสวยฤกษ์ ๑๖ ยามแตรจักใกล้รุ่ง ไว้ลัคนาเมืองในราศีมีน อาโปธาตุ สร้างเสร็จ ในปีเดียวกัน ขนานนามเมืองใหม่นี้ว่า " นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่